Cytologia, znana również jako badanie Papanicolaou (test Pap), jest kluczowym badaniem diagnostycznym w profilaktyce raka szyjki macicy. Jest to jeden z najskuteczniejszych sposobów na wczesne wykrycie zmian przednowotworowych oraz raka, co znacznie zwiększa szanse na wyleczenie.
Badanie to jest proste, szybkie i bezpieczne, a regularne wykonywanie cytologii może zapobiec poważnym problemom zdrowotnym. Ale czym dokładnie jest cytologia? Kiedy i jak ją wykonać? Oto odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Spis treści
Co wykrywa cytologia?
Cytologia to badanie, które przede wszystkim służy do wykrywania zmian komórkowych w obrębie szyjki macicy. Wynik cytologii może wskazywać na:
- Zmiany przednowotworowe (dysplazja), które mogą przekształcić się w raka szyjki macicy, jeśli nie zostaną w porę wykryte i leczone.
- Raka szyjki macicy na wczesnym etapie, kiedy leczenie jest najbardziej skuteczne.
- Infekcje wirusem HPV (Human Papillomavirus), który jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju raka szyjki macicy. W niektórych przypadkach badanie może wykryć również inne infekcje, takie jak chlamydia czy rzęsistkowica.
Regularne wykonywanie cytologii pozwala na wczesne wykrycie tych zmian, zanim rozwiną się one w groźne nowotwory. Cytologia to badanie, które każdy lekarz ginekolog rekomenduje swoim pacjentkom, szczególnie tym, które są aktywne seksualnie lub ukończyły 25. rok życia.
Jak wygląda cytologia?
Sam zabieg cytologiczny jest szybki i nieskomplikowany. Podczas wizyty ginekologicznej pacjentka zostaje ułożona w pozycji leżącej na fotelu ginekologicznym. Lekarz wprowadza wziernik do pochwy, aby uzyskać dostęp do szyjki macicy. Następnie przy pomocy specjalnej szczoteczki pobiera próbkę komórek z powierzchni szyjki macicy. Zabieg trwa zaledwie kilka minut i jest prawie bezbolesny. Większość kobiet odczuwa jedynie lekki dyskomfort, ale nie jest to nic, co powinno powodować obawy.
Warto pamiętać, że cytologia to badanie profilaktyczne, które wykonuje się w celu wykrycia nieprawidłowych komórek. Jeśli wynik badania jest nieprawidłowy, nie oznacza to automatycznie, że pacjentka ma raka. Wynik może wskazywać na inne problemy, np. stany zapalne czy infekcje, które można łatwo wyleczyć.
Gdzie zrobić cytologię?
Cytologię można wykonać w wielu miejscach – od prywatnych gabinetów ginekologicznych po przychodnie zdrowia publicznego. W Polsce często organizowane są także akcje profilaktyczne, podczas których można wykonać badanie za darmo. Warto śledzić kampanie zdrowotne i korzystać z takich okazji.
Jeśli interesuje Cię cytologia w stolicy, a także wizyta u ginekologa, masz szeroki wybór placówek, które oferują to badanie. Poniżej opcje z jakich możesz skorzystać:
Kluczowe jest, aby badanie przeprowadzał doświadczony ginekolog co zapewni dokładność i wiarygodność wyników. Pamiętaj, że wybór odpowiedniego specjalisty ma znaczenie – w Warszawie znajdziesz wiele renomowanych gabinetów ginekologicznych, jak ta wspomniana, które specjalizują się w badaniach profilaktycznych, w tym cytologii. Skorzystaj z dostępnych opcji i zadbaj o swoje zdrowie.
W jaki sposób przygotować się do badania cytologicznego szyjki macicy?
Przygotowanie do cytologii nie wymaga skomplikowanych działań, ale są pewne zasady, które warto przestrzegać, aby wynik badania był miarodajny. Oto kilka wskazówek:
- Unikaj badania w trakcie miesiączki. Najlepszy czas na wykonanie cytologii to kilka dni po zakończeniu miesiączki.
- Dzień przed badaniem unikaj stosunku seksualnego, aby nie zakłócić wyników badania.
- Nie stosuj żadnych leków dopochwowych (np. kremów, globulek) ani irygacji na 48 godzin przed badaniem.
- Zadbaj o higienę intymną, ale unikaj stosowania silnych środków myjących, które mogą wpłynąć na florę bakteryjną pochwy i zaburzyć wynik.
Cytologia to badanie, które warto wykonywać regularnie, nawet jeśli nie odczuwasz żadnych dolegliwości. Regularna profilaktyka jest kluczem do utrzymania zdrowia intymnego.
Plamienie po cytologii
Plamienie po badaniu cytologicznym to dość częste zjawisko, które zazwyczaj nie powinno budzić niepokoju. Dlaczego może wystąpić? Szyjka macicy to bardzo wrażliwy obszar, a pobranie próbki komórek może spowodować drobne uszkodzenia naczyń krwionośnych, co skutkuje lekkim krwawieniem.
Plamienie to powinno ustąpić w ciągu 1-2 dni. Jeśli jednak plamienie jest obfite lub trwa dłużej niż kilka dni, warto skonsultować się z lekarzem.

Kiedy robić cytologię?
Kiedy najlepiej wykonać cytologię? Ogólne zalecenia mówią, że badanie to powinno być wykonywane regularnie co 3 lata u kobiet w wieku od 25 do 65 lat. Jednak częstotliwość badań może zależeć od indywidualnych czynników, takich jak:
- Historia chorób w rodzinie. Jeśli w rodzinie występowały przypadki raka szyjki macicy, lekarz może zalecić częstsze badania.
- Infekcja wirusem HPV. Kobiety zakażone wirusem HPV mogą potrzebować częstszych badań, ponieważ wirus ten zwiększa ryzyko rozwoju raka szyjki macicy.
- Inne czynniki ryzyka, takie jak palenie papierosów czy osłabiona odporność.
Ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem, który pomoże ustalić odpowiednią częstotliwość badań w oparciu o indywidualne potrzeby zdrowotne.
Cytologia u dziewicy
Choć cytologia jest zalecana głównie kobietom, które rozpoczęły życie seksualne, to nie oznacza, że dziewice są wyłączone z potrzeby jej wykonania. Istnieją sytuacje, w których lekarz może zalecić badanie cytologiczne nawet u kobiet, które nie współżyły.
Może to być na przykład w przypadku podejrzenia infekcji czy innych problemów zdrowotnych związanych z narządami płciowymi. W takich sytuacjach lekarz może zastosować mniejszy wziernik, aby zminimalizować dyskomfort.
Cytologia w ciąży
Cytologia to badanie, które jest całkowicie bezpieczne w ciąży i zalecane na początku ciąży jako część rutynowych badań prenatalnych. Badanie pozwala na ocenę stanu szyjki macicy i wykrycie ewentualnych nieprawidłowości, które mogą wpłynąć na przebieg ciąży.
Procedura jest taka sama jak u kobiet nieciężarnych, z tą różnicą, że lekarz zachowuje większą ostrożność, aby uniknąć podrażnienia delikatnej tkanki.
Najczęściej zadawane pytania – cytologia
W tym temacie pojawia się u kobiet kilka dodatkowych, często zadawanych pytań, na które odpowiedzi znajdują się poniżej.
Co można wyczytać z cytologii?
Cytologia pozwala wykryć zmiany przednowotworowe, nowotwory szyjki macicy, a także niektóre infekcje, takie jak HPV.
Kiedy powinno się robić cytologię?
Cytologię należy wykonywać regularnie, najlepiej co trzy lata, od 25. roku życia.
Ile kosztuje cytologia?
Wiele przychodni oferuje cytologię w ramach NFZ za darmo. Prywatnie koszt badania może wynosić od 50 do 200 zł.
Czy cytologia boli?
Nie, cytologia zazwyczaj nie boli. Niektóre kobiety mogą odczuwać jedynie lekki dyskomfort, ale to badanie jest szybkie i bezpieczne.